Teamcoaching wat is dat? Je zou kunnen zeggen dat is alles wat onder het coachen van teams valt. Dat is natuurlijk te makkelijk en kort door de bocht gezegd om een artikel over teamcoaching zoals dit over te schrijven. Een teamcoach wordt vaak ook nog eens anders genoemd afhankelijk van de organisatie waar hij of zij werkzaam is. Zo hoor je de termen teamfacilitator of teammentor vaak voorbijkomen. Als teamleider of manager zijnde hoort teamcoaching natuurlijk tot je hoofdtaken op de werkvloer, iedereen blij en gemotiveerd houden zodat je team door rustig vaarwater naar goede resultaten glijdt. Makkelijker gezegd dan gedaan natuurlijk. Tijd om een duik in de wereld van teamcoaching te nemen.
Teamcoaching kan verschillende doelen en resultaten hebben, maar er zijn enkele doelen die meer teruggezien worden dan andere doelen. We nemen voor het gemak even de volgende doelen:
#1 Meer zelfstandigheid in je team krijgen
#2 De teamcohesie vergroten
#3 De resultaten die het team behaalt verbeteren
Doel 1: Meer zelfstandigheid in je team krijgen
Hierbij draait het erom het team in de modus te krijgen dat het opereert zonder veel aansturing van de directe leidinggevende. Zo heeft deze leidinggevende meer tijd voor andere zaken zoals het individueel coachen van teamleden en communiceren met andere afdelingen.
Dit kan je bewerkstelligen door de autonomie en het zelfvertrouwen van teamleden te vergroten. Dit is een beproefde tactiek bij teams die wat onzeker kunnen overkomen wat vaak het gevolg is van een autoritaire teamleider. Als je een team zelfstandiger wilt maken vraagt dit opoffering van bepaalde verantwoordelijkheden van de directe leidinggevende.
Denk eraan dat dit een langzaam proces is. Zelfvertrouwen en autonomie zijn geen kenmerken die van de één op de andere dag aanwezig zullen zijn in een persoon. Neem er dus wat maanden de tijd voor. Dit betekent niet dat je er ook daadwerkelijk elke dag aandacht aan moet besteden, verdeel dit en maak een goede planning met tussendoelen die haalbaar zijn. Ook het vergroten van de individuele assertiviteit kan hieraan bijdragen.
Overmoedige teams, de andere kant van het spectrum, zijn juist gebaat bij confrontatie. Dat wil niet zeggen dat je de baas moet gaan spelen, integendeel. Wel is het goed als je hen de consequenties van gemaakte acties direct laat merken. Doe je iets risicovols, dan moet je dat risico ook zelf voelen. Skin in the game zou iemand uit Brooklyn zeggen.
Doel 2: De teamcohesie vergroten
De teamcohesie vergroten wil zeggen het verbeteren van de sociale banden die teamleden met elkaar hebben, een belangrijk onderdeel van teamcoaching. Dit leidt tot een werkklimaat waarin nieuwe initiatieven worden gewaardeerd en waarbij men bereid is om werk voor elkaar te doen als een ander te druk is of even niet lekker in zijn vel zit. Daarbij wordt het ook nog eens gezelliger op die plek waar je vijf dagen in de week doorbrengt, een mooie bijkomstigheid van goede teamcoaching.
Dit kun je aanpakken door het onderlinge vertrouwen te vergroten. En ja, dit kost tijd zoals je waarschijnlijk al dacht. Het is hierbij belangrijk om onderling goede afspraken te maken en elkaar te houden aan die afspraken. Dit smoort irritaties in de kiem en zorgt dat het onderlinge vertrouwen van teamleden groeit. Zijn er veel conflicten op de werkvloer? Leer hier dan mee om te gaan.
Een andere belangrijke factor bij het vergroten van teamcohesie is het gebruiken van transparante communicatie onderling. Dit draagt bij aan de duidelijkheid en leidt dus tot minder frustratie. Draag als teamleider zorg voor een omgeving waar mensen op een duidelijke manier aangesproken worden en men onderling frustraties direct naar elkaar durft uit te spreken zonder dat dit persoonlijk wordt opgevat.
Ten slotte kun je natuurlijk de teamcohesie vergroten door regelmatig sociale activiteiten te organiseren. Zo geef je teamleden gemeenschappelijke gespreksstof om over te praten op de werkvloer en geef je ze de kans om elkaar op een andere manier te leren kennen. Zoiets hoeft niet duur te zijn, een middag met zijn allen wandelen door een nabijgelegen bos kan al wonderen verrichten voor de onderlinge verhoudingen. Mochten de onderlinge verhoudingen echt stroef zijn kun je altijd nog het wondermiddel alcohol inzetten.
Doel 3: Resultaten die het team behaalt verbeteren
Oké toegegeven dit is een beetje een makkelijk doel. Niet om te behalen natuurlijk, maar om zo op te schrijven in dit artikel. Dit is tenslotte altijd het doel. Daarom juist belangrijk om bij stil te staan omdat we nog wel eens voorbij willen gaan aan de dingen die vanzelfsprekend zijn. Alle methodieken die je inzet bij teamcoaching moeten er uiteindelijk toe leiden dat de resultaten die het team behaalt verbeterd worden.
Dit is een doel dat vaak pas vertraagd zichtbaar is ten opzichte van de voorgaande doelen. Het belangrijkste credo is hierbij eigenlijk: “meten is weten”. Bedenk van tevoren welke doel je wilt verbeteren en houdt hiervoor de resultaten bij. Ik zeg met opzet “doel” en niet “doelen” omdat het hierbij belangrijk is focus te houden. Het is beter om er één doel goed in te slijpen in plaats van aan een scala aan doelen te werken waarbij de kans groot is dat je het overzicht verliest.
Zo kan je ervoor kiezen om de conversieratio van je salesteam te vergroten. Het kan natuurlijk zomaar zijn dat voorgaande twee doelen hier positief aan bijdragen. Wanneer je deze resultaten bijhoudt heb je hard bewijs dat de teamcoachtechnieken die je hebt ingezet werken en dat geeft de burger moed.
Teamcoaching hoe pak je dat nu aan?
Hoe succesvol de teamcoaching is hangt af van de kwaliteiten van de teamleider. Gelukkig zijn deze kwaliteiten aan te leren en heeft dit weinig te maken met een aangeboren leiderschap. Tijdens de teamcoaching kun je naar verschillende aspecten kijken die belangrijk zijn bij het halen van de door jou gestelde doelen. Je kunt kijken naar de fase en groepsdynamiek van het team. Ook kun je kijken naar de kwaliteiten van ieder individu en van het geheel, waarin vul je elkaar aan? Wat wordt gewaardeerd? Wat missen we? Ten slotte kun je kijken naar de structuur in de groep zoals doelen, taken, werkrollen, processen en onderlinge afspraken. In kortere woorden gezegd: breng in kaart waar je nu staat.
Net als een individu, maakt een team verschillende fasen door. Als mens ben je ook niet in 1x volwassen. Daar gaat een nogal turbulente periode aan vooraf. Zo geldt dit ook voor teams. Wanneer een team jong is, moeten net zoals bij een puber, eerst de grenzen en onderlinge verhoudingen even worden verkend. Wat je daarbij kunt verwachten kun je lezen in het artikel over Forming Storming Norming en Performing. Dit is zeker belangrijk om in de gaten te houden wanneer je aan het hoofd staat van een nieuw team.
De groepsdynamiek is ten alle tijden belangrijk om in de gaten te houden als teamleider. Groepsdynamiek heeft te maken met aspecten zoals machtsafstand, populariteit, senioriteit en dominantie. Zo is elke groep bijvoorbeeld een informeel leider rijk. Dit kan degene zijn die het meest populair is en het beste in de groep ligt. Zo’n persoon kan veel te vertellen hebben omdat anderen door hem of haar aardig gevonden willen worden dus geneigd zijn om het vaak eens te zijn met die persoon. Een ander voorbeeld is iemand die geneigd is haar poot altijd stijf te houden, zet zo iemand in een team met mensen die confrontatie avers zijn en plotseling heeft zo’n persoon dan veel macht binnen het team. Zo zijn er nog duizend-en-één voorbeelden te bedenken die je als teamleider tegen kunt komen. Eigenlijk moet je en soort basispsycholoog zijn om hier mee te dealen. Als je een goede teamleider wilt zijn doe je er goed aan je te verdiepen in de basis van groepsdynamica en gesprekstechnieken.
Ook is het belangrijk goed op de hoogte te zijn van de kwaliteiten en wensen van teamleden. Om maar even een veelgebruikte analogie met het voetbal te trekken, een voetbalcoach zet zijn beste verdediger ook niet in de spits. Zo doe je dat ook niet in jouw team. Wanneer mensen op de positie werkzaam zijn waar ze zich het beste voelen leidt dit tot betere resultaten en betere onderlinge verhoudingen. Als iemand op zo’n plek zit kost het werk hem minder energie, mede omdat hij niet de hele dag hoeft op te kijken tegen de werkzaamheden die hem niet liggen. Daar komt natuurlijk de veelgehoorde kantooruitspraak: “Daar ligt mijn energie!” vandaan.
Ten slotte kun je als teamleider het abstracte skelet van je team in orde brengen. Hierbij bedoel ik de formele structuur zoals werkrollen, processen en onderlinge afspraken. Duidelijkheid is je doel hier. Dat betekent niet dat je de organisatie moet veranderen in een streng regime. Zorg er echter voor dat gemaakte afspraken gemeengoed zijn en dat teamleden elkaar aanspreken als deze niet worden nagekomen. Dit moet uiteraard op een correcte manier gebeuren zonder het persoonlijk te maken. Zeg dus niet meteen dat iemand een eikel is, maar houdt het bij een opmerking over het gedrag dat je anders wilt zien. En ja, dit klinkt grappig, maar gaat ondertussen nog vaker mis dan je misschien zou vermoeden.
Wanneer je dit op orde hebt zal je zien dat teamleden elkaar corrigeren op gedrag wat jou weer politieagenttijd scheelt op de werkvloer. Daarnaast is het goed voor het onderlinge vertrouwen en uiteindelijk dus de teamcohesie.
Wat maakt nu een goede teamleider/teamcoach?
Een goede teamcoach of teamleider voldoet aan een aantal dingen en heeft een aantal eigenschappen die goed bij de rol van teamcoach passen. Zo is het van belang dat deze persoon op de eerste plaats belangstellend is voor anderen. Sommigen hebben dat van nature in zich, anderen wat minder. Als teamleider zal je er vaak achter komen dat er vaak een onderliggend probleem onder het oppervlakkige probleem huist. Iemand met natuurlijke belangstelling zal hier veel sneller achter komen dan een willekeurig iemand anders.
Zorgzaamheid is een andere eigenschap die goed van pas komt als je teamleider bent. Jouw taak is er namelijk voor te zorgen dat anderen optimaal presteren waardoor de algehele teamprestatie omhooggaat. Dat anderen goed laten presteren gaat beter wanneer je zorg draagt voor deze personen. Zorgen dat ze goed op hun plek zitten en hun ei kwijt kunnen als ze dat nodig vinden. Dit klinkt allemaal een stuk softer dan het daadwerkelijk is.
Als teamleider is het ook belangrijk dat je niet op je mondje bent gevallen. Het is niet de bedoeling om als een dictator over de afdeling te lopen maar laat ook vooral niet over jou heen lopen. Wanneer je het respect van de groep verliest kan je het wel schudden. Dit houd je onder andere door gedragingen die je niet productief acht op een duidelijke eerlijke manier aan te kaarten bij de teamleden die deze vertonen. Durf iemand aan te spreken dus en wees assertief.
Wat kun je nu doen om jezelf te verbeteren in teamcoaching? Dat is natuurlijk erg persoonsafhankelijk wat meteen de reden is dat Supertrainer trainingen 1-op-1 geeft. Benieuwd hoe zo'n training er voor jou uit zou zien? Kijk dan even hier bij onze training teamcoaching.
Waarmee je in ieder geval kunt beginnen is je gesprekstechnieken weer even opfrissen. Als teamleider zal je veel gesprekken moeten voeren en dit kunnen ook wel eens lastige gesprekken zijn. Daarom is het altijd handig te weten welke vraag je kunt stellen om tot de kern van een probleem te komen.
Daarbij kan het ook van pas komen om je in te lezen over basis groepsdynamische processen. Zo kan je de dynamieken en processen in je eigen team sneller herkennen om hier vervolgens op in te spelen. Dit klinkt allemaal een stuk moeilijk dan het daadwerkelijk is. Ook staan we bij Supertrainer altijd klaar om je te helpen. Bel of mail ons gerust als je vragen hebt over teamcoaching.
Ben jij zelf pas teamcoach geworden en wil je meer weten over teamcoaching? Bel of mail dan ook. We kunnen je prima op weg helpen met wat tips en tricks.
Tot snel!
Jouw Supertrainer
