Vragen stellen doen we allemaal. Wellicht op een enkele dictator van een schimmig land na, maar bij deze gaan we er even voor het gemak vanuit dat jij een andere baan hebt. Een baan waarin je zo nu en dan ook moet luisteren naar een ander. Daarom hier een korte breakdown over vragen stellen. We beginnen met waarom we eigenlijk vragen stellen en geven je daarna nog 5 praktische tips en tricks.

• Waarom stellen we vragen?
• Tips en tricks om betere vragen te stellen

Voordat we beginnen, krijg je alvast de eerste pro-tip van ons. Want misschien herken je het wel, dat je in een gesprek zit waarin wordt verwacht dat je met briljante vragen komt. En dat je op dat moment merkt dat je meer bezig bent met welke vraag je gaat stellen dan het gesprek zelf.

Bedenk dan dat jouw oprechte interesse er altijd voor zorgt dat de juiste vraag op komt borrelen. Je hieft geen Jeroen Pauw te zijn om goede vragen te stellen. Zolang jij benieuwd bent en de ander heeft je iets te vertellen kom je er samen echt wel uit. Of je dan open of gesloten vragen stelt, soms een tikkie invult of een suggestie wekt... Het komt wel goed, vertrouw op jouw oprechte interesse.

Waarom stellen we vragen?

De belangrijkste reden dat we vragen stellen is zodat je informatie krijgt. Dit kan inhoudelijk zijn, maar net zo goed over hoe iemand zich voelt of om iemands mening boven tafel te krijgen. De situaties waarin je vragen stelt zijn ontelbaar, dus laten we er voor het gemak even een paar uitpikken die vaak voorkomen.

• Iemand beter leren kennen
• Om de ander na te laten denken
• Inzicht krijgen in een probleem
• Om te leren
• Interesse tonen

Iemand beter leren kennen

Vragen stellen om iemand beter te leren kennen wordt er met de paplepel ingegoten. Van vriendjes maken op de kleuterschool tot vriendjes maken in het bejaardentehuis, het stellen van vragen is hier een vast onderdeel van. Voor de meeste mensen is dit gesneden koek. We denken er niet over na. En toch gaan we ons heel anders gedragen tijdens bijvoorbeeld een sollicitatiegesprek. Hoe komt dat eigenlijk?

Om de ander na te laten denken

Kijk, ik kan je nu het antwoord geven op de vraag hoe het eigenlijk komt dat we ons anders gedragen tijdens een sollicatiegesprek. Maar veel liever laat ik je er even zelf over nadenken. Waarschijnlijk weet je het antwoord zelf ook wel. Het stellen van vragen om een ander na te laten denken is een beproefde methode zo oud als de weg naar Athene. En als je daar dan aankwam had je dikke kans om Socrates allerlei vragen te horen stellen aan argeloze voorbijgangers.

Dit is eigenlijk nooit veranderd. We stellen onze kinderen om ze na te laten denken, of het nou om hun gedrag gaat of om kennis en inzichten op te nemen. En dit geldt eigenlijk net zo goed voor vrienden, familie en collega’s.

Inzicht krijgen in een probleem

Wat doe je als je iets niet begrijpt? Dan stel je vragen toch? Ik begrijp bijvoorbeeld geen snars van de oefeningen die ik in de sportschool moet doen tijdens mijn wekelijkse core en balance lesje. Dat is een probleem voor mij want als ik random wat dingen ga lopen doen kan ik net zo goed thuisblijven. Dan is een vraag stellen toch de snelste manier om mijn probleem op te lossen. Nu is dit niet echt een complex probleem, maar je snapt het idee.

Om te leren

Joh! Hoe zit dit? Waarom dan? Hoe moet dit? En als ik dit doe? Hoeveel water stroomt er per seconde van de Rijn de Noordzee in? Wat is de hoofdstad van Zuid-Soedan? Als de trein uit Ulan Bator vertrekt om 11.20 met een snelheid van 65 km/u en die uit Lutjegast...

Duidelijk.

Interesse tonen

Het stellen van een vraag is een vorm van aandacht. Ervan uitgaande dat het een beschaafde vraag is kan het ook een vorm van respect zijn. Het kan een chitchat-vraag zijn voor wat waterkoelergeklets maar net zo goed een beleefdheidsvorm naar die schimmige dictator uit alinea één.

Meestal uit dit zich in ‘Hoe is het met je?’ of ‘Leuk weekend gehad?’ Soms ‘Wat een leuke schoenen, waar heb je die vandaan?’ Je kent deze megaoprechte vragen wel. Alvast een korte tip als het om dit soort vragen gaat, wees oprecht en origineel. ‘Kon je het vinden?’ of ‘Gezellig kantoor hoor, heb je het zelf ingericht?’ Die erin zijn gesleten na één of andere beroerde training kun je direct overboord gooien. Zodra je met iets welgemeends en origineels komt toon je werkelijk interesse.

Tips en tricks om betere vragen te stellen

Vragen stellen kan best ingewikkeld zijn. Maar onthou de volgende 5 tips en tricks, die gaan je zeker helpen.

Bespreek jouw twijfel

Twijfel je of je een vraag moet stellen? Bespreek deze twijfel. Vaak komt dit door een aanname die je zelf hebt. We merken dit vaak bij gevoelige onderwerpen als cultuur. Maar ook bij verzuim of om te vragen waarom iemand zich op een storende manier opstelt.

Zeg gewoon waarom je twijfelt om die vraag te stellen. Het is niet aan jou om te bepalen voor een ander of de vraag beladen is of niet. Vaak is het effect dat juist het gesprek open wordt gebroken omdat er een taboe wegvalt dat helemaal geen taboe bleek te zijn. Opluchting! Daarbij geef je iemand oprechte aandacht.

Leg uit waarom je de vraag stelt

Als je het lastig vindt om te confronteren kan dit door middel van vragen stellen. Het kan helpen om de vraag uit te leggen, maar draai niet om de hete brij heen. ‘De reden dat ik deze vraag stel is omdat ik het belangrijk vind om...’

Variantje hierop die ik voor mezelf vaak toepas is: ‘Ik zou mezelf een slechte trainer vinden als ik dit signaleer maar er niks mee zou doen, dus vraag ik het maar...’

Veilige basis om vragen te kunnen stellen

Eigenlijk kun je iedere vraag stellen. Het gaat erom hoe je hem stelt en de intentie. Voorwaarde hiervoor is dat je een veilige basis met elkaar hebt. Bereid de ander voor op wat je gaat doen door direct in het begin van het gesprek duidelijk te maken wat je gaat doen, wat je rol is, wat de ander kan verwachten en waarom je dat gaat doen.

Zodra je bijvoorbeeld aangeeft dat je veel vragen gaat stellen kan diegene zich daarop instellen. Leg uit wat de reden daarvan is check of die ander dat oké vindt. Hiermee krijg je mandaat.

Hou het simpel

Zoek niet naar de perfecte vraag, zorg dat je een aantal basisvragen in je arsenaal hebt die je erin slijpt. Wil je dat mensen stoppen met zaniken? Vraag gewoon: ‘En nu?’ Veel negativiteit? ‘Wat kunnen we wél doen?’ Weet je het even niet meer? ‘Wat zou jij doen in deze situatie?’ En zo zijn er talloze vragen in situaties die je kunt toepassen.

Wil je meer diepgang in een gesprek? Zorg dan dat je aandachtig luistert maar de vragen simpel houdt.

Soms moet je gewoon niks doen

Met vragen geef je richting, maar wil je pure informatie? Laat diegene lekker een paar minuutjes van gedachte naar gedachte stappen. Hou je mond en wees eens stil voor 1 minuut. Probeer maar, je zult verstelt staan wat iemand in een minuut kan vertellen