LSD betekent luisteren samenvatten doorvragen en dit is een gesprekstechniek die jou helpt om meer structuur aan te brengen in je gesprekken. Wanneer je deze gesprekstechniek gebruikt voer je jouw gesprekken met behulp van een stramien. Je luistert goed, maakt vervolgens een (gesproken) samenvatting van datgene dat is gezegd en stelt tot slot een vraag. Door LSD (luisteren samenvatten doorvragen) te gebruiken voorkom je dat een gesprek van de hak op de tak gaat. Je gesprek verloopt dan veel gestructureerder en ontspannen. Hierdoor is het makkelijker om de informatie te bespreken die belangrijk is om over te brengen of te achterhalen. Daarnaast geeft het gebruiken van luisteren samenvatten doorvragen ook veel rust in je hoofd. Je hoeft immers veel minder na te denken over wat je nu weer moet zeggen en zo is het makkelijker om het overzicht te bewaren. Als resultaat hiervan heb jij meer tijd en energie zodat je tijdens het gesprek echt met de ander bezig bent!
Luisteren samenvatten doorvragen ofwel LSD krijg je onder de knie door veel te oefenen. En dat oefenen kan je gemakkelijk doen! Elke dag heb je wel gesprekken waarin je deze gesprekstechniek kunt gaan toepassen. In het begin zal het wellicht wat onwennig aanvoelen, maar na verloop van tijd wordt dit je tweede natuur. Dan pas je deze gesprekstechniek zelfs toe zonderdat je er bewust mee bezig bent. Op internet staan gelukkig een boel hulpmiddelen zoals dit artikel waarin je kunt lezen hoe je luisteren samenvatten doorvragen kunt toepassen, daarnaast zijn er ook filmpjes te vinden waarbij je anderen deze techniek ziet toepassen. Vind je het spannend of lastig om in je eentje aan de slag te gaan? Dan is een training luisteren samenvatten doorvragen interessant voor jou.
Hieronder nemen we de stappen van luisteren samenvatten doorvragen met je door zodat je hierna aan de slag kunt met oefenen!
Luisteren
Luisteren is de eerste stap van deze gesprekstechniek en luisteren begint met oprechte aandacht. Aandacht voor de persoon die aan het woord is en voor wat diegene je vertelt. Je bent dan niet in je hoofd bezig met 'Welke vraag moet ik stellen?'. Ook ben je niet aan het wachten tot de ander is uitgepraat zodat jij kan vertellen wat je zo graag wil vertellen. Dit klinkt makkelijker gezegd dan gedaan, want eerlijk is eerlijk, het hoeft niet altijd even interessant te zijn dat wat de ander met je deelt.
Je kunt hier veel winnen met je eigen mentaliteit. Ga je gesprekken in met een nieuwsgierige houding. Juist, wanneer je het idee hebt het al te weten. Er is namelijk altijd wel iets te leren.
Luisteren doe je niet alleen met je oren, maar met je hele lichaam. Met je lichaamshouding laat je de ander merken dat je geïnteresseerd bent in wat de ander jou vertelt. Een open lichaamshouding presenteren is hierbij erg belangrijk. Let op dat je oogcontact maakt en knik af en toe eens met je hoofd om de ander te laten merken dat je nog steeds luistert. Gooi er af en toe ook af en toe eens een “hm-hm” doorheen, dit is een goed teken om de ander te tonen dat je nog steeds aandachtig luistert.
Bij het luisteren is het niet alleen belangrijk om naar de woorden van de andere persoon te luisteren. Let ook op lichaamstaal omdat dit veelzeggend kan zijn. Zo kan een gesloten houding een teken zijn dat iemand informatie achter hand houdt wat weer reden is om meer door te vragen. Ook de intonatie waarmee iets wordt gezegd is belangrijk, soms kun je hieruit de emotie die de ander ervaart opmaken. Je merkt bijvoorbeeld of iemand enthousiast is over een onderwerp. Dat kan weer een signaal zijn om verder op dit onderwerp door te praten.
Luisteren in het kort:
- Toon echte interesse en wees nieuwsgierig
- Denk ondertussen niet na over wat je zelf wilt vertellen
- Laat een open lichaamshouding zien
- Gebruik oogcontact, knikken en hummen
- Let op woorden, intonatie en lichaamstaal
Samenvatten
Nadat je gesprekspartner is uitgesproken maak je een gesproken samenvatting van wat zojuist is verteld. Zo check je of je de belangrijke punten goed hebt begrepen. Door een samenvatting te maken breng je structuur en overzicht aan in het gesprek. Zo heb je beide een punt van rust waarin geen nieuwe informatie op tafel komt. Erg belangrijk! Zo heeft je brein de tijd om de informatie goed te verwerken. Ook krijgt je gesprekspartner op deze manier de gelegenheid om nog aan te vullen.
Voorbeeld van een samenvatting
Anna: Hi Danny, leuk je te ontmoeten! Ik heb een vraag voor je. Wat doe je in je werk?
Danny: Hi Anna, dankjewel. Wat een leuke vraag, ik zal deze zo goed mogelijk proberen te beantwoorden. Momenteel werk ik bij BAM. Dat is één van de grootste bouwbedrijven in Nederland. Als managing director heb ik twee hoofdtaken: ik voer functioneringsgesprekken met het personeel en ik adviseer de directie als het gaat om beleid. Daarnaast heb ik contact met externe dienstverleners. Ik vind elke dag veel plezier in mijn werk doordat het heel gezellig is op de werkvloer. Ook vind ik dat we met zijn allen aan mooie projecten werken!
Anna: Dankjewel voor je antwoord! Je voert dus vooral functioneringsgesprekken en geeft beleidsadviezen. Daarnaast onderhoud je ook nog contact met externe dienstverleners. Dit doe je gelukkig met veel plezier!
Bovenstaande is een voorbeeld van een samenvatting die je maakt in een gesprek. Het is belangrijk om te onthouden dat er niet één enkele goede manier is. Dat wil zeggen, als jij er je eigen draai aan geeft is dit ook goed. Sterker nog, dan is het waarschijnlijk beter omdat je authentiek bent.
Kapstok
Maar hoe onthoud je nu gemakkelijk wat is verteld door de ander in een gesprek? Dat doe je door gebruik te maken van een zogenoemde kapstok. Daar hang je mentaal de begrippen aan die je hebt gehoord tijdens het gesprek. Als je visueel bent ingesteld kan je dit ook in je hoofd fantaseren.
Het nut van de kapstok is dat je de onderwerpen even splitst en ordent. Je ziet het antwoord uit bovenstaande voorbeeld dus niet als één onderwerp, maar als meerdere kleinere onderwerpen. Deze onderwerpen 'hang' je los van elkaar op aan de kaptop.
Als je een kapstok maakt in het bovenstaande voorbeeld hangen de volgende onderwerpen hieraan: 'functioneringsgesprekken', 'beleidsadviezen', 'contact met externe partijen' en 'plezier op het werk'.
Een kapstok kun je onthouden of opschrijven, afhankelijk van het gesprek en de situatie. Wanneer je veelvoudig gebruikt maakt van samenvatten tijdens een gesprek zul je zien dat je gesprekken winnen aan overzicht en structuur. Het kost zo beide gesprekspartners veel minder mentale energie tijdens het gesprek vanwege dit overzicht.
Samenvatten in het kort:
- Maak een korte gesproken samenvatting van detgene dat is verteld
- Geef de ander de gelegenheid om aan te vullen
- Creëert rust en overzicht voor jezelf en de ander
- Gebruik de kapstok om gemakkelijker onderwerpen te onthouden
Doorvragen
Na de samenvatting is het tijd om verdieping aan te brengen in het gesprek. Dit doe je door vragen te stellen.
Doorvragen kan lastig zijn. Zeker als je vermoed emotie of weerstand te raken bij de ander in het gesprek, of jezelf natuurlijk. Als je dit lastig vindt kun je dit uiteraard bespreekbaar maken. “Goh, ik merk dat er volgens mij meer achter zit maar ik heb moeite om daar te komen. Is er iets dat je liever niet deelt?”. Als dat zo is kun je er in het gesprek mee aan de slag. Denk er hierbij ook aan dat het beter is om een probleem vroegtijdig te tackelen dan het door te laten sluimeren, dat geldt ook voor conflicten trouwens. We komen er soms nu eenmaal niet onderuit om een pijnlijke situatie bloot te leggen. Die pijn is maar tijdelijk, het samen werken naar een oplossing zorgt ervoor dat dit snel verleden tijd is.
Doorvragen kan op twee manier. Namelijk binnen en buiten het gedachtespoor van het gesprek. Doorvragen doe je meestal binnen het gedachtespoor van het gesprek. Je vraag door over het onderwerp wat op dat moment aan de orde is. Dit doe je om verdieping te krijgen over feiten, meningen of gevoelens van degene waar je mee praat.
Je gaat pas door naar een vraag buiten het gedachtespoor wanneer je nieuwsgierigheid over het onderwerp ten einde is. Wanneer de feiten duidelijk zijn en je dus genoeg informatie hebt om uit te voeren wat van je wordt verwacht. Als je dan iets wilt weten over een ander onderwerp stel je dus een doorvraag buiten het gedachtespoor. Op deze manier wordt het makkelijker topvragen te stellen.
Voorbeeld
V1: Wat houden uw werkzaamheden in?
A1: Als er geen brand is, zijn we gedurende de normale werktijden bezig met onze taken in de persluchtruimte, het instructielokaal, de werkplaats materieel of de garage. We hebben de vaste tijden voor fitness en brandoefeningen en in de avonden en weekenden hebben we vrij binnen de kazerne. En het belangrijkste van ons vak is natuurlijk de brandbestrijding. Dan help je op verschillende manieren mensen die jou nodig hebben.
Vraag binnen gedachtespoor: Op wat voor manier helpt u mensen?
Vraag buiten gedachtespoor: Hoeveel keer per week rukt u uit? Of: Doet u ook aan brandpreventie?
Wanneer heb je nu goed doorgevraagd binnen een gesprek? Dat is lastig te zeggen en iets waar je op gevoel achter zult moeten komen. Een vuistregel kan zijn om 5x een vraag te stellen die begint met ‘Waarom?’. Dit is een methode die vaak wordt gehanteerd bij het houden van klantinterviews. De gedachte hierachter is dat je na 5x zo’n vraag te hebben gesteld het argument hebt uitgediept. Toch zou ik adviseren om vooral op je intuïtie te vertrouwen wanneer het hierop aankomt. Je gevoel zal naarmate de tijd vordert beter kunnen aanvoelen wanneer een onderwerp genoeg uitgediept is.
Doorvragen in het kort:
Ga de diepte in
Durf ook op de emotie door te vragen
Binnen of buiten het gedachtespoor
Vertrouw op je intuïtie
Training?
Gesprekstechnieken zoals luisteren samenvatten doorvragen (LSD) die hierboven beschreven staan leer je natuurlijk niet uit een boek of van een website. Dat leer je door het te doen. Gelukkig heb je dagelijks vele oefenmogelijkheden en zijn er vele proefpersonen die in jouw omgeving rondlopen die je kunt gebruiken als (on)gewillig slachtoffer.
Het enige wat je hoeft te doen is een gesprek aanknopen met iemand om het bovenstaande te oefenen. Als advies zou ik geven om één van bovenstaande drie facetten uit te kiezen om op te focussen, luisteren, samenvatten of doorvragen. Dit werkt vaak beter dan alles in 1x goed proberen te doen. Succes en mocht je vragen hebben dan zijn wij er voor je.
Deze techniek écht leren beheersen? Kijk dan nu naar de training Luisteren Samenvatten Doorvragen!
